VH Tiếng Nói Văn Học Việt Houston VH

VVH Tiếng Nói Văn-Học Việt-Houston (Viet Voice From Houston). Xin gửi bài vở về địa chỉ wendynicolennduong@post.harvard.edu. Contributing articles and commentaries should be submitted to wendynicolennduong@post.harvard.edu.

COPYRIGHT NOTICE AND DISCLAIMER

Về vấn đề bản quyền (copyright) cho tác giả Việt Nam của các bài viết được đăng tải ở đây: Chúng tôi nhận được những bài viết này từ độc giả hoặc từ các môi trường truyền thông của các nhóm người Việt, vì tác phẩm đã được phổ biến ở một môi trường công cộng nào đó. Chúng tôi mạn phép đăng tải theo lời giới thiệu của độc giả, dưới thẩm quyền "fair use exception" của luật trước tác bản quyền, vì làm việc cho mục đích giáo dục quần chúng, không vụ lợi. Nếu độc giả nào biết tác giả, xin cho chúng tôi biết để gửi lời chính thức xin phép, hoặc nếu tác giả không bằng lòng, xin cho chúng tôi biết ngay để chúng tôi lấy bài xuống theo ý của tác giả.

disclaimer re content

Quan điểm của tác giả hay độc giả trình bày ở đây không phải là quan điểm của người hay nhóm chủ trương VVFH, và vì thế chúng tôi không chịu trách nhiệm về những quan điểm hay dữ kiện đưa ra bởi tác giả hay độc giả. The views and supporting facts expressed by the authors or commenters published here are not necessarily those expressed or endorsed by VVFH or its editors. Accordingly, VVFH disclaims liability with respect to such content.

MỤC ĐÍCH:

Lời nhắn với học trò Việt Nam của giáo sư WENDI NICOLE Dương, cựu học giả FULBRIGHT Hoa Kỳ và cựu giáo sư luật đại học Denver:


Cô thành lập tập san này là đề cố gắng giữ lại những cái đẹp trong văn hóa cội nguồn của Việt Nam, đã giúp chúng ta đứng vững trên hai ngàn năm, dựa trên những giá trị đặc thù của người Việt nhưng đồng thời cũng là giá trị tổng quát của nhân loại. Hy vọng TIENG NOI VAN HOC VIET-HOUSTON, gọi tắt là VH, hay VVFH (Viet Voice from Houston) sẽ đến với người Việt trên toàn thế giới, qua độc giả thích văn chương văn học trong cả hai ngôn ngữ Việt-Anh, từ bàn tay và ánh mắt của một số it học trò Việt đang sinh sống ở Mỹ hoặc ở Việt Nam, của chính cô, cũng như của thế hệ đi trước biểu tượng là cha mẹ cô, những giáo sư ngôn ngữ.


Wendi Nicole Duong (Nhu-Nguyen) tháng tư April 2015

TRIO OF WATER LILIES

TRIO OF WATER LILIES
TRIO OF WATER LILIES enamel, markers, pen and pencil on paper. artwork by Wendi Nicole Duong copyright 2013: in all three regions of Vietnam, one can always find Hoa Sung, water lilies!

Friday, August 4, 2017

BẢ̉N DỊCH PHẦN BA "CON GÁI CUẢ SÔNG HƯƠNG"



FROM PART THREE OF 
DAUGHTERS OF THE RIVER HUONG
Uyen Nicole Duong Nhu Nguyen Copyrighted 2005, 2011, 2019



CHAPTER THREE

A WAY HOMEWARD 

VIETNAMESE TRANSLATION 
By Dr. Linh Chan Brown, Ph.D. Linguistics, 
University of Colorado

BA?N DI.CH TIE^'NG VIE^.T CU?A 
TIE^'N SI~ LINH CHAN BROWN 


Phần Ba: 

HO^`I KY' CU?A SUONG:  GỒM CÓ BỐN CHƯƠNG
  
1) SAU CUỘC LÊN ĐỒNG:  NGƯỜI DÌ VẮNG MẶT TÊN SÂM

2) DI` SA^M, CON GA'I CU?A CA'CH MA.NG

3) BA.CH MO^.C LAN

4) LO^'I VE^`

CHƯƠNG  BA
  LỐI VỀ: DƯỚI BÓNG BẠCH NG̣OC LAN


(Huế, X Bo H An Nam, Đông Dương, 1949)
  

Ngườđàn bà đẹđầu tiên mà tôi được gp chính là m tôi. Dân làng Qunh Anh gi bà là Công Chúa Quế. Nhng người bán tơ lụa gi bà là M Quế. Còn tôi gi bà là M.

Những người bán tơ lụa và dân làng đến giao hàng và giúp M sa son bàn th cúng t tiên nói da mt M trng hng như cánh sen. Họ bo mái tóc huyn ca bà óng hơn sơn mài, và thân hình bà mảnh mai như liễu l lướt trong gió uyển chuyển chẳng bao giờ gy. H k rng khi M còn nh, có ln M nm ng dưới gc cây mc lan, mái tóc huyn xõa xung quanh mt, ta ra mùi hương quế, th hương mà bà rất yêu thích. Mt con rn theo mùi hương quế bò lên sui tóc. Khi nhìn thy dung nhan M, con rn b thôi miên, ngng sng li như đã chiêm ngưỡng mt v n chúa. Khi M tnh dy lc lư mái tóc, thì con rắn lng lng bò đi. Cả con vt hung d nht cũng phi sng s trước sđẹp của M, người ta nói thế.

Tôi là đứa con gái xu xí ca mt hoa khôi. Nhng người bán tơ lụa và dân làng bo tôi kháu khnh, xinh xn, nhưng chẳng ai so sánh dung din ca tôi vi cánh sen, liu mm và sơn mài. Mũi tt quá, môi dày quá, da trng nht xanh xao quá. Chỉ có đôi mắt là ging M, mà lái buôn và dân làng gi là đôi hạt nhãn trên mt nước ao thu.

Trong nhà tôi toàn là đàn bà, không có ngườđàn ông nào cả. M có bao nhiêu là người làm, tt c đều do Vú Mai cai qun. H bao quanh M, như một thành lũy, cung phng cho tt c các nhu cu ca M, thể như bảo v bà. Nhưng, sau lưng Mạđám người làm vn hay ngôi lê đôi mách, kể cho tôi nhng mu chuyn bâng quơ. Tỷ d như có lần h đã bác bỏ chuyn các lái buôn đã tâng bốc sđẹp ca M. Ngay c Vú Mai cũng đồng ý vi h là M chưa đẹp bng chính bà ngoại Huyn Phi. Hoc chưa bằng c Dì Sâm, người em sinh đôi của M.

Mạ k rng Huyn Phi qua đời lúc nhan sc bà vđến tuyđỉnh, khi bà ng mt gic tht say không bao giờ tnh lại na. Linh hn bà bay lìa khi xác, có đàn chim sơn ca bay hộ tng.  Khi Huyn Phi qua đời thì M mi hai mươi lăm. Còn Dì Sâm thì đã đi biệt khi nhà, bn bu vi cuc chiếđấu trong rng rú Vit Bc mà không v d đám tang của m. Cũng như Bà Triệu thuở xưa khi đánh giặc Ngô, Dì Sâm mc hoàng bào, ch gươm lên trời, và cưỡi voi. Cô bé nào ln lên  ViNam (ngay c nhng đứđi học tiu hc trường Tây như tôi) đều biết truyn thuyết v Bà Triu, ngườđã quyết cưỡi gió đạp sóng  để cu  dân khỏi cnh nô l. K thù luôn luôn lùng bt Dì Sâm, nên tôi
phải tht kín ming. Tôi không bao gi được nhc ti Dì Sâm cho bất c ai, tr nhng người trong gia đình mà thôi.

Một hôm Vú Mai bo tôi, Không hiu vì răng mà Mạ mi li k nhng chuyn tào lao như rứa.

Bà ngoi mi chết cháy trong thi lon, và dì mi b Tây bt tù vì đã làm mật thám cho H Chí Minh. Thi ni có ai cưỡi voi na mô.

Khi tôi nhắc li Vú Mai cho M nghe, M kêu Vú Mai ti và tát vào mt Vú.
Răng Vú lại phn trc như rứa? M nghiến răng.

Vú Mai bật khóc và xin li ri rít. Nhìn thy vết bđỏ trên má Vú Mai, M qu xung và xin li Vú, tạ̣ li vi ngườđã nuôi nấng c M và tôi. Nhìn M qu trên sàn, Vú Mai sng s, vi vàng bo tôi là tôi phải quên đi những li v vn ca Vú, và Vú xin lđã làm tôi băn khoăn, khẳng định li dì tôi qu là mt n chiến sĩ cưỡi voi như Bà Triệu. Tôi nhìn hai người ln, va ngc nhiên va ly làm thích thú. Ngay lúc đó, tôi tự nhiên nhn ra rng không nhng M có sđẹp mà người còn có mt tài đóng kịch xut chúng.

Mặc dù trong nhà có rt nhiđầy t, có nhng vic M nhđịnh t làm ly. Chng hn như chăm nom bàn thờ.

Trong phòng bầy bàn th là nơi ba tôi, thể hin bng bnh đen trắng, ng tr, cùng vi ông tôi, Hng L T Khanh kiêm chiêm tinh gia triu Nguyn, và Đô Đốc Nguyn Tùng, b nuôi ca M. H sng trong mt dãy nh đen trắng lng khung g hng chm trổ mà M lau chùi bóng loáng bng nước chanh.

Tất c các bnh và tranh lụđềđược trưng bày phía dướnh ông ngoi tôi, Vua Thun Thành x An Nam, chp khi ngài lên ngôi. Sau này tôi khám phá ra rng chính tm hình này đã đi vào những cun sách s. Ông ngoi tôi đã trở thành mt huyn thoi trong lch s Vit Nam, mvị vua chng Pháp b lưu đày, được bao nhiêu thế h nhng nhân tài ái quc trng vng. Nhưng trong căn phòng thờ cúng đầy hương khói đó, vị vua là ông ngoi ca tôi đó trông chẳng ln tui hơn tôi bao nhiêu. Trông ông ngoại không đẹp trai mà cũng chng thông minh chút nào, ch là mt cu bé ăn mặc cu k. Nhưng dù sao ông cũng là mt người có tht. Trong khi đó người v quá c ca ông,  bà ngoại Huyn Phi, li ch là mt bc tranh la. Không có tm hình nào ca bà  đâu cả. Trong tranh, trông bà huyo, và tôi không th tưởng tượng được khuôn mt tht ca bà ra sao.

Một thi gian khá lâu sau,  tôi lên 16 và sa son theo hc trường ni trú Pháp trên Cao Nguyên. Đây là một cuc dàn xếp phc tp và tn kém mà M tôi đã phải phí nhiu công sc mi cáng đáng nổi, bi vì không phi người con gái nào cũng có th xin được vào đó học. Trước khi đi, tôi hỏi M là bà có thương yêu ba tôi không. Bà nhìn tôi như thể câu hi ca tôi hoàn toàn không phi phép, như thể là tư tưởng đó không bao giờ được th l.

Tôi không nhớ rõ lđầu tiên M đưa tôi tới trước bàn th là vào thi gian nào và M đã tập cho tôi nhìn nhn biết mt biết tên tt c nhng nhân vđã chếđó, kể c ba tôi na. Khi đám trẻ tôi thường cùng chơi đùa hỏi là ba tôi  đâu thì tôi tự động tr li là ông đang ở trên bàn th

M thường thp hương hằng ngày và đặt cúng rt nhiu hoa qu tươi. Hương linh người chết ch hưởng th hoa qu mt cách tượng trưng mà thôi, nhưng tôi thích ăn tất c nhng trái còn tươi mỗi ln M thay khay trái cây mi.

Trên bàn thờ, M đặc bit chú trng đến ba th. Bà lau chùi và đánh bóng bằng du quế thơm, rồi ph nhiđiều lên trên. Tôi thường ngm bà kính cn nâng niu nhng vđó. Thỉnh thong bà cho tôi s nh vào. Tht nh mà thôi. Mt con phượng hoàng bng ngọc thch sáng ngi dưới ánh nến, và hai th bài bng ngà voi chm ch Tàu sơn son, ghi chú về dòng dõi vương giả quan liêu ca M. Ngc thch và ngà voi dùng làm th bài chc phi c xưa đến c ngàn năm rồi, M bo. Càng c xưa chúng càng đẹp thêm. Con phượng hoàng, tng vt ca Vua Thun Thành cho Huyn Phi, chng nhn rng bà ngoi tôi là v Hoàng Hu không vương miện cđất An-Nam. Hai th bài ngà được coi như thẻ căn cước, do hai ông tôi gi, k nim công lao s nghip và lòng trung thành vi Triu Nguyễn sut c cuđời ca h.
Khi tôi sờ vào nhng k vđó, hơi lạnh ca ngc và ngà làm tôi n ti xương sống. Mun vi ti nhng bo vđó,  tôi thường phđứng lên chiếđi-văng sơn mài có khảm xà c kê chm ch trước bàn th.

Trên bàn thờ là hai khung ảnh g hng còn để trng. M để dành hai khung đó cho Dì Sâm và Cậu Lâm. Người cũng đánh bóng hai khung ảnh còn trng đó như là bà đã đánh bóng các tấnh ca nhng ngườđàn ông đã chết. Bà nói em gái và em trai ca bà đã đi khỏi nhà. Mt ngày nào đó họ s tr v, hoc s biến thành nhng vong linh ni gót t tiên trên bàn th.

“Ti sao my người li b đi?” Tôi hi.

Mạ kéo tôi vào lòng và thì thm k chuyn. Mt hôm có mt chiếc máy bay bay lượn trên làng Qunh Anh, và mt cô gái làng, bn ca Dì Sâm, khi đó đã lấy ra mt chiếc gương nhỏ mà cô luôn đem theo trong túi áo. Lính Pháp tưởng là cô định dùng gương để ra hiu cho kháng chiến chng Pháp bn rơi máy bay. Thế là lính Pháp bn chết cô gái làng. Dì Sâm chng kiến rõ ràng. Dì tđiên lên. Rồi dì bỏ nhà ra đi để bđảm là không bao gi có cô gái thơ ngây nào bị bn na.

Cậu Lâm thì khác, cu b nhà ra đi vì một lý do hoàn toàn khác. Cu ln lên không ch có m là Huyn Phi nuôi nng, mà còn nh b nuôi, Đô đốc Nguyn Tùng, na. Khi Cu mi tám tuổi thì Đô Đốc qua đời. Nhiu năm trôi qua, sau một trn lũ lt d di tàn phá làng Qunh Anh, gia đình phải ri hài ct cĐô Đốc ti mt nghĩa trang khác.  Hài cĐô Đốđược bc lên và cu bé Lâm được phép ôm đầu lâu ca b nuôi. Lúc đó có một cái gì thiêng liêng len vào tâm linh cậu, và cu quyếđịnh ngay khi y. Cu viết giy t biđể li cho bà ngoi và M, nói rng cu s đi theo Dì Sâm về min bc. Cu còn mun qua Nht Bđể hc hi kinh nghim v vic k ngh hóa. C cha rut và b nuôi ca cu chắđều mun như vậy, cu viết.

Đó là vào năm 1925. Cậu Lâm va mi 15 tui.

“Trông dì với cậu ra sao?” Tôi hi M.

“Ging như Bà Triệu và nhà ái quc Thái Hc.”

Tưởng tượng ra Bà Triu như thế nào thì tht d cho cô bé Sương, là tôi, bi vì ngay c nhng cô người làm mù ch cũng biết nói chuyn v người ph n mc áo giáp vàng. Nhưng đối vi nhà ái quc Thái Hc thì không phi là d.

“Ông y có ging Napoléon không?” Đã có lần tôi hi.

“Không, không, không,” M la lên. “Ging làm răng được! Napoléon là người Pháp!”

Tôi cảm thy tht vng. Napoléon là người chiến thng, nhà ái quc, người vĩ đại nht trn gian mà.

Trong đầu M ny ngay ra mt ý định sau khi nghe tôi hi bà hôm đó. Bà bỗng nhiên đem tôi ra khỏi trường tiu hc Pháp và ghi danh cho tôi vào trường N hĐồng Khánh. Tôi phi thi nhp hc trước, và tôi nh mang máng là tôi làm bài thi d lm. My cô người làm trong nhà thì thào rng con gái bà ch giàu nht x Huế thì mun vào đâu mà chẳng được! Trên bc thm trường N hĐồng Khánh xây bng gch đỏ, mt nhóm hc sinh vào hc trước tôi đã cho tôi coi tờ truyđơn có in hình Nguyễn Thái Hc, nhà ái quc. Đó là lầđầu tiên tôi có mt khái nim v Cu Lâm. Hình trên t truyđơn là một ngườđàn ông tóc ngắn, mt vuông ch điền, có ria mép ta ngn gn và lông mày rm, nét mt nghiêm ngh. Không ging Napoléon chút nào, nhưng cũng có mt cái gì rt lôi cun.

Tụi hc sinh k rng nhà Ái Quc Nguyn Thái Hđã cầđầu mt cuc cách mng và b mình vì nước vào năm 26 tuổi dưới lưỡi dao ghi-lô-tin ca Pháp trước khi tôi ra đời. Trước khi chết ông có nói mt câu gì đó, hàm ý là “Nếu mt ngườđàn ông không đạđược thành công, thì ít nht cũng s tr thành con người huyn thoi. (“Không thành công thì cũng thành nhân”). Nhà Ái Quc Nguyn Thái Hc chết, cho nên ông đã trở thành mt huyn thoi. Là huyn thoi có nghĩa là chết. Chết là điều xy ra cho người nào dđầu mt cuc cách mng mà không thành công. Người thành công thì còn được sng.

Cái bằng trung hc ti trường N hĐồng Khánh ít ra cũng đã giúp tôi hiểu lý do M để trng hai khung nh. Dì Sâm và Cu Lâm b nhà ra đi để tr thành nhng huyn thoi. H có th b mng bt c lúc nào. Ri thì h s đi theo những linh hđã tạo nên ngun gc, gia đình của tôi. Trong khi đó thì tôi vẫn phi gi kín mt s bí mt khác na. Tôi không đượđả động ti Cu Lâm cho bt c ai, ch tr nhng người trong nhà mà thôi. Tôi không mun Cu Lâm cũng phi lên dao ghi-lô-tin như Nguyễn Thái Hc, nhà ái quc. Tôi quyết s không h môi.


́́́***

Lớn lên vi M trong ngôi nhà hương hỏa ca bà trên sườđồi Nam Giao cũng có nghĩa là làm quen vi cây mc lan trong khu vườn trước nhà. Chính M là ngườđã vun xới cho cây mc cao vút, cành lá xum xuê la đà trên mái nhà, cánh hoa rơi rụng đầy sân trước. Cây mc lan nghinhiên đã trở thành mđo thờđiểm ca nhng ký c khi tôi còn  vi M.

Mạ nói hoa mc lan trng làm M nh ti dì Sâm. Khi còn bé, dì Sâm thường ngt hoa đem áp vào má dì. Dì nghiêng đầu và gi đò là đang chụp hình như một minh tinh màn nh Tây phương. Cánh hoa trắng ngn làm ni màu da non mn. Ri dì lđặt bông hoa áp vào má  Huyn Phi để so sánh. Hai m con li cười nc n, ri dì Sâm li ném bông hoa  qua cho M, bo M cũng làm như dì. Nhưng Mạ thường không chu làm theo, để làm cho dì tc. M gi dì là người ném hoa. M nói có khi người ném hoa liếm nhng git sương mớđọng trên nhng cánh hoa trng.

“Ngt quá,” dì va liếm môi va nói.

Dì nói khi dì lớn lên, dì s ly chng, đẻ con gái, đặt tên là Sương. Không phải là th Sương tầm thường đâu, mà là loại Sương hạng nht. M Sương. Sương đẹp. Đó là nguồn gc cái tên ca tôi.

 nhiên, khi đã trưởng thành, Dì Sâm không có thì gi để sanh đẻ vì còn mãi mc áo giáp vàng, đi guốc g như vị anh thư Jeanne d’Arc. Dì tôi ch gươm lên trời và cưỡi con voi khng l đi trong rừng rú min Vit Bc.

Tôi mang ơn người dì vng mt ca tôi vì đã đặt cho tôi cái tên đẹp quá, và chuyn dì cưỡi voi cũng làm tôi mê mn. Nhưng tôi chẳng hiđược ti sao dì lđi ném những bông hoa mc lan trng như người ta ném những trái banh ten-nít. Chc dì có tính hơi ác độc nên mi x s hung bo vi nhng đóa hoa kia.

Những bông hoa to s nm nh trên bàn tay, nhng cánh hoa trng ngà, bày gn trong tô súp đủ lđể cho năm ngườăn. Mạ thường đặt cái tô king trong m hai màu xanh trng ngoài hiên để hng nước mưa. Mỗi ngày bà li ngt mt bông hoa tươi, lấy kéo ct cng sn sùi đi, rồi th hoa trong tô nước và đem đặt lên bàn th g hng. Hương thơm phảng pht khp gian phòng, quyn vào màn ren và vào các đồ g sm màu bóng loáng vì nước chanh.

Mãi sau này, tôi yêu và lấy mt sinh viên triết trường đại hc Sorbonne có nom de guerre là L’Espoir, tiếng Pháp có nghĩa là “Hy Vng.” Khi chàng mua t Paris cho tôi l nước hoa Christian Dior đầu tiên, tôi ngi sng người cho đến khi cht nghĩ ra là mùi nước hoa đã nhắc nh li hương mộc lan trong gian phòng bày bàn th ca M.

Tôi cũng đã tưởng tượng hoa s biến thành khuôn mt mt ngườđàn bà, màu da trắng mn màng như màu mộc lan, lông mày v xếch lên như hai vết mựđen, như đã được gìn gi trong tranh l phòng th. Ngườđàn bà trong tranh là biểu tượng bà ngoi tôi,  Huyn Phi ca T Cm Thành, ta là Thành Ph Tím, bà chúa trong gia đình tôi, một gia đình chỉ toàn là đàn bà, không còn một ngườđàn ông nào sống sót. Đã nhiều thế h, M bo, đàn bà con gái trong gia đình tôi ràng buộc vi nhau cũng là qua ngườđàn bà vắng mt ch hin hu trong bc tranh la mà thôi:  Huyền Phi, ngườđàn bà đã biến thành linh hn ca dòng Hương Giang.

Tôi tưởng tượng rng ngườđàn bà ấy s biến thành mt lung khí mnh d bay lượn nh nhàng t tranh la sang chiếc tô s, ri tr thành đóa mộc lan ni bp bnh trên vũng nước mưa có hương vị như giọt sương buổi sđọng trên ca kính sau bc màn ren. Ri như một làn khói, nàng s un mình trườn ra khi tô s, làn tóc mây ta bng bnh phía sau. Cũng như Mạ, nàng mc áo la trng, th la mm mn sang trng như những cánh hoa trng ph đầy sân trước.

Trong phòng thờ ti, tôi tưởng tượng bà ngoi s bay lướt qua không gian, đôi chân không đi hài lơ lửng không đụng ti sàn đá hoa. Có khi cả ba người ông ca tôi cũng sng dy, bước ra khi khung nh đen trắng ca h. Ông vua nh s git tay áo tôi, thúc gic tôi phi vái người. Hai ông già, ông ni và ông ngoi nuôi, đến gn tôi đặt bàn tay khô héo ca h lên trán tôi, bàn tay có móng dài cong quết qua thái dương tôi khiến tôi có cm giác như đụng vào mt cây que bng tre khô.

Thế ri tôi ngt xu.

 nhiên là M chng biết gì v nhng cơn mộng tưởng ca tôi. Bà sẽ cho tôi là đứa vô phép.

Sự s hãi và hi hp pha trn vi nhau làm tôi va thích thú va kinh s phòng th.  Phn nhiđể tránh vào phòng th, tôi chơi đùa suốt ngày trong sân trước, say sưa với hương thơm ngạt ngào ca nhng bông hoa trơn tựa như sáp. Hoa của tôi ch không phi là nhng trái banh ten-nít ca Dì 
Sâm.   

Nhưng chẳng bao lâu, tôi khám phá ra rng cũng như Dì Sâm, tôi cũng có nòi ác độc ca riêng tôi.

Khi những cánh hoa trng rơi rụng trên mđấm, tôi nht chúng lên cho vào lng tre. Tôi có một cái xng nh, và vào mt bui sáng, tôi c trng nhng cánh hoa kia vào lung hoa hình bán nguyt dc theo ca s ngay dướphòng ng ca tôi.

Tôi muốn trng cây mc lan cho riêng tôi.

Khi đang hý hoáy trồng hoa, tôi không dè có lũ trùng khn kh tròi lên. Nhìn thy chúng, tôi vt xng đi và ù té chạy vào nhà. Nhng con vt nâu đỏ hình chiếđũa,  nhy nha trông phát khiếp. Chúng có th bò len qua k tay. Tôi đã dùng xẻng ct chúng làm đôi, mỗi na thân hình còn ng nguy như cố bám ly s sng.

Tôi đã nhìn thấy nhng con trùng na sng na chết. Chm hai bàn tay đầđất bám, tôi nhìn trân trân vào lòng bàn tay mình. Mt git nước mt rt xung gia hai bàn tay chúm li vi nhau. Tôi nhìn thy rõ mt vũng ao nh trong lòng bàn tay, và vn còn hình dung được bóng hình ca nhng sinh vt màu nâu đỏ ca quy trong tuyt vng. Ngay c khi chết, chúng vn còn động đậy.

Tôi khóc vào vũng ao trong bàn tay vì tôi biết tôi đã giết chúng.

Vậy mà tôi vẫn cứ tiếp tc c gng trng cái cây ca tôi. Tôi đã bị ám nh vi ý định đó mặc dù tôi biết là lúc trng cái cây mơ ước ca tôi, tôi đã sát sinh, và sẽ tiếp tc sát sinh.

́́***

Trong hai lần duy nht tôi gp Dì Sâm, tôi không có cơ hội hi người ném hoa mc lan là tại sao dì đã làm như vậy. Điều gì đã thúc đẩy mà dì phi ngt tng cánh hoa, cũng như vì lý do gì mà tôi đã phảđâm giết nhng con giun đấđể thc hin gic mng ca mình?

Tôi gặp Dì Sâm lđầu tiên vào mđêm mùa thu, nhưng bên ngoài trờđầy sương mù. Đó là vào ngày gần dp Tết Trung Thu. Đáng lẽ đêm ấy phi là đêm trong sáng tròn trăng.

Ban ngày tôi đã ăn nhiều bánh ram và đến giđêm lạnh, tôi cht tnh gic hé nhìn gii trăng mùa thu qua cửa s. Tôi đang mãi lắng nghe bng mình sôi sc, ch chú tâm đến vùng rn ca mình.

Trong đêm tĩnh mch, tôi nhn ra ca s phòng ng m toang. Sương mù tràn vào phòng làm cho tôi thấy khó chu. Tôi tr mình nm sp xung và giu mt vào gi. Qua k mt, tôi ngước lên khung cửa s.

Mạ đang đứng bên ngoài ca s tay xách đèn lồng, chăm chú nhìn tôi. 

Mạ đứng lng thinh, b điệu khác thường và ăn mặc tht l lùng. Bà mc qun áo bà ba bng vi, và đầđội chiếc mũ th săn xấu xí mu xanh lá cây. Cp mđăm đăm nhìn tôi, như một người xa l. Tóc bà r ngôi và kết hai bím th hai bên, khuôn mt l ra dưới vành mũ. Ánh đèn lồng lp lòe trong tay bà. Tôi nhn thy bà không đeo vòng ngọc có trm vàng, chiếc vòng đã được mt sư cụ trên chùa ban phúc lành bng nước cành dương.

Có cái gì không ổn. M luôn luôn đeo vòng ngọc, ngay c khi nm ng. Tia nhìn cuả bà lần này sao mà chói chang ám nh l lùng làm tôi phi quay đi không dám nhìn. Tôi nhắm mt li.

Một nỗi kinh hoàng cht ôm choàng ly tôi.

Ngườđứng ngoài khung ca s không phi là MạĐó là một người l tôi chưa hề gp. Người l có khuôn mt như hệt M.

Tôi ngấđi chắc phi vài phút. Khi tôi hoàn hn, thì li thy lnh gáy vì kinh hãi. Tôi m mt ra thì ch thy khung ca trng rng. Ngườđàn bà đã biếđi đâu mất.

Tôi nghe thấcó tiếng nói lao xao t phía phòng th, liến thong và gay gt. Tôi lng tai, nghe ngóng. M đang nói chuyện vi mt ngườđàn bà khác.

“Bà ta đã phản bi tt c chúng ta,” người l mt nói.

Đừng nói vy v chính người m ca mình,” Ging M khn khon. Tôi có cm giác là l khi nghe tiếng M đứt quãng, yết.

“Ch và cuđời tư sản ca ch! Hãy nghĩ ti nhng ni kh cđất nước!”

“Nhưng tôi là máu mủ ca cô!”

Tôi bò ra khỏi giường và đi ra ngoài phòng ngủ. Tiếng nói mỗi lúc mt rõ hơn. Tôi lại gn phòng thđẩy nh cánh cđã hé mở sn và nhìn trm vào bên trong. Phòng th sáng quá. Bao nhiêu đèn đềđược bt sáng, tt c các đèn lồng và nếđềđược thp lên.

Trong phòng thờ có hai M. Nhưng không, chỉ có mt người là M mà thôi. M ca tôi mc qun áo la, mái tóc dài ca ngườđể xõa mt bên, vòng ngc trm vàng đeo trên cổ tay, chân ngườđi dép nhung. Ngườđàn bà kia, giống M như đúc, hoàn toàn biểu hin cho nhng gì tôi không mun là M ca tôi. Nếu M là cây liễu thì ngườy là cng tre. Trong b qun áo bà ba đen và chân đi dép cao-su, bà trông và hành động như một người nhà quê xu tính, dáng dp d dn, đáng sợ quá. Và bà ta đang la lối M tôi.

“Hãy m mt nhìn thc tế, bà m kh kính ca ch đã ngủ vi k thù để được giàu sang và yên thân... Người ta chết hàng ngày mà sao ch vđượm no! Vì sao?”

Mạ úp mt vào hai tay.

“Có điều tr trêu là điều gì, ch có biết không?” khuôn đúc của M tiếp tc.

“Chính Foucault là ngườđã giúp tôi được th. Không có hn thì người ta đã xử t tôi ri, như Nguyn Th Minh Khai...

Tôi đẩy ca phòng bước vào.

“Không được la li vi M tôi, đồ con qu, làm cho tôi s chết khiế ca s lúc nãy!” Tôi hét vào mt ngườđàn bà.

Hai bản cóp-pi ca M quay li nhìn tôi cùng mt lúc, c hai trông ngượng ngo như bị bt qu tang đang ăn cắp vt gì.

Tôi òa lên khóc. Hai bản cóp-pi đứng đó nhìn tôi chăm chăm.

“Sương, chào dì Sâm của con đi,” M du dàng bảo, trong khi người lun nhng ngón tay thon dài vào mái tóc ri xù ca tôi.

Tôi nhìn ngườđàn bà, con người được gi là Dì Sâm. Không có áo giáp vàng.  Không có hài g. Không có gươm chỉ thiên. Ch là mt bn cóp pi ca M, nhưng đen đúa hơn, thô thiển hơn, trong bộ qun áo bà ba bng vi, và đội mt cái mũ xu xí.

“Sương, lạđây với dì,” ngườđàn bà dang tay chờ, cp mt du li và ging nói nh nhàng mơn trớn.

“Không.”

Đừng có cáu knh Sương. Dì con mới v được vài phút. Dì ch  li my phút thôi. Dì đang đi kháng chiếđể mang lđời sng yên lành cho tt c mi người, con nh chưa, như Bà Triệđó mà,” M nói liu.

Người dì không được tôi chào đón tiến li gn tôi. Tôi ngi thy mùi nông dân t người dì, như mùi đất bi và nước mưa, như chim rừng và gà trng. Tôi quay ngườđi, nhưng dì bắt kp tôi.

Tôi gượng go chng li khi dì ôm cht tôi vào lòng, nhưng rồi tôi đành chịđể cho vòng tay mnh m nhưng ấm áp và du dàng ôm ly mình.

“Ra áo giáp ca dì mô?”

Dì Sâm cười khúch khích.

“Áo giáp của dì  ch ni nì,” dì va nói va ch tay vào lng ngc.

Tôi nhìn mặt dì và nhn ra là khi nhìn gn, dì qu tht ging M như đúc. Cũng khuôn my, ch khác là nước da dì rn ri và sm màu hơn, giữa màu h phách và bánh mt.

“Dì cho con th ni để thay thế cho áo giáp vàng,” dì va nói va móc túi áo ly ra mt viên si. “Dì tìm được viên si ni  mt dòng sui gn biên gii nước Tàu. Dì gi cho mi đó.

Tôi ngắm nghía viên si nh, ta như một hđậu phng tht ln. Viên sđẹp tht, nhn nhi và óng ánh sắc màu.

“Nhìn k xem. Nó lóng lánh như vàng, con thấy không?” dì nói.

Tôi nhìn lại thì thy qu là như vậy. Viên si óng ánh nhng tia vàng. Có l dì nói đúng. Có lẽ trong viên si có áo giáp vàng ca Bà Triu. Có l đây là một viên si mu nhim.

“Dì thương mi quá.  Dì phảđi trước khi tri sáng.”

Rồi dì buông tôi ra.

́́́***

Đó là lần đầu tôi gp người dì duy nht ca tôi. Dì Sâm đến và đi như một bóng ma, mt gic mng, như làn gió thoảng, giđêm khuya và rạng đông, trong sương khói mịt mù. Tôi không biết là tôi thương dì hay ghét dì. Nhưng điều chc chn là dì đã làm cho Mạ phi nn nì. Tuy nhiên tôi biết là lũ đầy t đã nói đúng. Dì Sâm đẹp tht, ngay c khi dì mc b qun áo vi thô đen, hôi hám, và đội chiếc mũ tc cười. Làn da ngăm ngăm màu hổ-phách-bánh-mt bóng by như màu ánh đèn lồng dì cm trong tay trước khi dì t giã chúng tôi.  Nhưng dì không thể nào đẹp bng M được. Dì chng bao gi có dáng l lướt như cành liễu. M bo trong cuc hành trình muôn dm ca dì, dì có đi đâu chăng nữa thì ri s phn dì cũng như các bà tiên, bà chúa của nước Vit.

Tôi giữ viên si Dì Sâm cho trong mt cái túi xa-tanh trước dùng để đựng chui ngc trai ca M, và t bđó, tôi nhìn Dì Sâm với mt con mt khác xưa. Dì không còn là người cưỡi voi mà là mt khách độc hành, đốn tre ct ci phá đường mà đi, qua những ao ly, trong gió lc oi , qua nhng dòng sui ngon ngoèo đầếch vàng và cá hi màu bc.  Đó là nơi dì nhặt nhng viên si vàng cho tôi. Áo giáp ca Bà Triu v vn ra trăm mảnh, chìm sâu dưới nước và biến thành nhng viên đá nhẵn nhi. Người n chiến sĩ vi hai gii tóc bím, mc qun áo đen, nhẩy t chòm cây này sang cây khác như hổ báo, và ln lđầm sâu như loài cá sấu.


***


 mt bình din nào đó, tôi ước là Dì Sâm không khi nào trở li ln th hai để tôi được tiếp tc nghĩ ti dì như một con h cái đen tuyền. S mnh ca dì thuc v s mnh ca nhng bà tiên bà chúa ca ViNam.

Nhưng dì lại tr v mt ln na. Và cũng là ln cui cùng.

Ngày tháng trôi qua, và cuối cùng thì tôi cũng tr thành mt cô thiếu năn mừng sinh nht 16 tui vào năm 1949. Mùa hạ năm đó, một cái điện tín t Bc Vit báo tin Dì Sâm sp vĐọc xong M bt khóc nc n, ri c nhà bng huyên náo vì M sai đám ngườgiúp việc sa son nhà ca. C my tun sa son, mong ngóng, và ngày ăn mừng đã tới. M bo mi người rng mc dù Dì Sâm li b bt mt ln na, giam ti Ha Lò — cái nhà ngc khn nn ngoài bc — nhưng nhờ s can thip ca cu Toàn QuyĐông Dương, Albert Sarraut, người theo ch nghĩa t do cp tiến, Dì Sâm đã được nhà nước bo h ân xá.

Người n chiến sĩ s tr v để ngh ngơi.

Và vì Dì Sâm sắp v, vy thì không bao lâu na c nhà s có tin Cu Lâm, M bo vy. Mt người sáng lên, ging nói cao thêm mt nấc, và câu n x câu kia ríu rít, náo nc như mộđứa tr thơ. Viễn tượng ba người con ca  Huyn Phi s sum vy vi nhau tác dng như một liu thuc hoàn đồng đối vi M, làm cho người tr thành mt ngườđàn bà mới l.
Niềm hy vng chan cha, và cuc sa son tht tưng bừng. M thuê mđám thợ may để khâu vá, thêu thùa, sa son la là cho Dì Sâm. M sai th mđóng giường mi bng g hng cho dì. Sai người làm màn ren mi. Và ngày nào cũng có sn canh yếđể ch dì tôi v.

Còn tôi thì ngày nào cũng vẫđi họđều. Hc sinh trường N hĐồng Khánh bàn tán v chuyn dì tôi được th, xác nhn là qu tht dì tôi đã trở thành ni danh như một huyn thoi sng. Hàng ngày tan trường v, tôi thy mt M sáng long lanh, và c nhà nhn nhp như ngày hội. Tiếng cười ca M văng vẳng khi người lăng xăng sai bảđám đầu bếp và th may. Bà mun mi th phi tht hoàn ho. My tun trôi qua như vậy, nim vui ca M đầy quá và không gian rn ràng quá.

Một hôm tôi đi học v thy nhà ca im lng l thường. Đèn không thắp, và c nhà chìm trong yên lng tuyđối như thể hơi nóng của mt vùng sa mc va thi qua.

Tôi vào nơi dành cho Dì Sâm thì thấy M ngi yên lng mt mình trong bóng ti. Đám người làm đã về khu dành riêng cho h. Cánh ca phòng Dì Sâm còn đang hé mở.

Đừng vào đó, Sương. Dì con mới v, cn phi ngh ngơi,” M lng l bo tôi, như thể không còn chút sinh lc nào trong cơ thể người.

Tôi đảo mt nhìn quanh, đoán chắc là đã có điều gì không may xy ra. Rt không may.

Tôi đẩy ca phòng ng ca dì. Căn phòng được trang trí vi tm hoành phi bng la, màn ren, chăn mền xa-tanh, nhưng trống rng. Tôi đứng gia phòng, ng ngàng, bi ri. Và ngay lúc đó, tôi nghe tiếng người nói, ngoài sân, cùng vi tiếng bước chân không đềđặn.

Tôi chạy ùa ra sân, và nhìn thấy dì, ch còn là chiếc bóng ca ngườđàn bà đã trở v năm xưa. Mạ chđuổi theo tôi.

“Sương à, dì con đau nặng lđó con.

Bóng người quay v phía tôi, và tôi phđứng sng li. Trước mt tôi không phi là người thiếu n tràn đầy nha sng mc qun áo bà ba đen, ngườđã la lối vi M, ngườđã cho tôi viên sỏi k diu. Thay vào đó là một bà già lưng còng, cặp mt di kh và mt mày đầy so. Mt phn lông mày ca bà đã biến mt. Bà nhìn tôi chòng chc, nhưng dường như không thấy tôi.

“Mi có d con và cp vú không?” Bà hi.

Tôi lại gn nm tay dì. C tay dì cũng đầy so. Mngón tay út đã biếđâu mất.

“Mi có d con và cp vú không?” Bà lđi lặp li.

Đừng để ý đến dì, Sương à, dì con không phải như dì hồi trước mô,” M bo tôi, nghẹn ngào.

Tôi vuốt mt dì nhè nhĐâu còn là làn da hổ-phách-bánh-mt mn màng. Nhng vết so trên mt dì sn sùi chm vào tay tôi. Dì mm cười, ming méo xch. Tôi nhn ra là mt mnh môi trên ca dì cũng đã biến mt.

Tôi buông tay dì ra, bàng hoàng, trong khi Mạ gng gượng dìu mnh thân hình k quái y vào nhà. Dì yết kháng c, nhưng cũng đẩđược M sang mt bên.

Chân đi khập khing, bà già xé toc áo bà ra. Trong ánh sáng m m ca bui hoàng hôn, tôi nhìn thy nhng vết tho trên ngc bà. C hai núm vú đều không còn na. Tôi úp tay che mt.

Ngườđàn bà hở ngđang nghêu ngao những câu hát không ý nghĩa. “Mi có d con và cp vú không?” Câu hi lđi lặp li như mộđiệp khúc.

Mạ đã ra lệnh cm không cho đám người làm vào phòng.

Đêm hôm đó tôi phụ M mm cho Dì Sâm ăn súp yến, ri lau ra cho dì trong bn s, hai m con ly khăn thấm nước nóng lau cp vú đầy vết so và không núm ca dì. Tôi va lau làn da sn sùi, va nghĩ ti s mn màng ca cánh hoa mc lan trng. Nước mt tôi nh xung vai dì, tôi lng ngườđi, không thốt lên được mt li. M âm thm mím môi. Người không khóc.

Đêm hôm ấy tôi ngi bên ca s trong phòng ng nhìn ra phía cây mc lan. Dì Sâm đang nghêu ngao hát câu hỏi như một con ngườđầđộn.

Tôi thấy M bước quanh sân trước dưới ánh trăng ứa ngđầy sân. Bà đi quanh gốc mc lan nhiu ln ri cúi nht nhng bông hoa rng đưa lên áp vào má. Rồi bà qung hoa vào thân cây mc lan cao vút. Bà làm c động này nhiu ln, trong khi tôi lng nhìn những cánh hoa t tơi rơi rụng xung quanh bà.

Tôi gọi M và bà quay li v phía ca s tôi đang ngồi. Dưới ánh trăng, tôi nhìn thấy mt M tôi. Khuôn mt ràn ra nước mt.

“Sương à, Mạ không th chđược, không th chđược,” M tôi kêu lên, tiếng người trà trn vi tiếng lm bm ca Dì Sâm.

“Con và M, hai m con mình s viết thư cho Albert Sarraut. Chúng ta sẽ viết cho Sylvain Foucault  Ba Lê,” M tiếp tc ln ging.

Tôi thấy M nhy chm lên ri té xung đất, nđè lên những cánh hoa trng. Tôi trèo lên ngưỡng ca s nm ly song st, dang tay xung phía M.
Từ đống hoa trng rơi rụng trên mđấướt, M ngước lên nhìn tôi:

“Ti nó đã giết cô em gái đẹp ca M ri. Ti nó đã tàn phá trí óc của nó ri.”

Những ngày tháng sau đó, Mạ cm hu hếđám người giúp vic không cho vào nơi dì tôi nằm ngh. Ch có Vú Mai là người duy nht chăm sóc dì mà thôi. Mạ và tôi viết hết lá thư này tới lá thư khác, và Mạ cũng bđầu làm nhng chuyếđi Sài gòn và Hà Nộđể khiếu ni v tình trng của dì tôi. Người liên lc vi báo chí, mướn thông dch viên để sa son giy t gđi Ba Lê. Tôi chưa bao giờ thy M nôn nóng d như vậy.

Những khi M vng mt vì nhng chuyếđi xa, tôi cắt nhng đóa hoa mộc lan và th vào trong tô s. Tôi lau chùi những khung ảnh g hng bng nước chanh và thp nhang. Dì Sâm thường đi khập khing quanh nhà, ming ngêu ngao li hát quen thuc ca dì. Mi ngày dì cởi áo ít nht mt ln, phô trương tấm thân méo mó biến dng, trên ming hóm hém mt n cười méo mó.

Tôi không còn mơ tới áo giáp vàng ca Bà Triu hay ti n h tướng mc qun áo bà ba đen nữa. Dì tôi đã trở v, nhưng hình ảnh người n chiến sĩ bt khuđã thành hoen ố. Hóa ra cu Toàn Quyn Albert Sarraut không đáp lạđơn yêu cầu tr công lý ca M, và Cậu Lâm chẳng bao gi v sum hp vi các ch ca cu.

Ngày dì tôi trở v vào năm 1949, và thân hình biến dng ca dì đã khắc sâu mt thm trng vào cuc sng vn yên lành và hoàn toàn được che ch ca tôi.  Tìm hiu thm trng đó là ngưỡng ca cho tôi bước vào dòng lịch s sóng gió ca ViNam. Mùa hè năm đó, tôi được biết rng vào năm 1945, khi tôi đang ăn mừng ngày sinh nht th 12 ca tôi, bình an vô s trong ngôi nhà đồ s ca M  Huế, thì Vit Minh đóng chiếm Bc Vit và tuyên b độc lp. Nhưng Pháp trở lĐông Dương sau đó ít lâu, và Việt Minh đánh nhau với quân Pháp. Dì Sâm và người cu vng mt ca tôi, Cu Lâm, đã trở thành nhng huyn thoi ca chiến trđó. Họ nm trong đám trai gái nổi danh, nhng người con ca cách mng ViNam. Nhưng đối vi tôi, dì Sâm tr thành biu hiu ca mt bi kch, và cu Lâm ch là mt tên gi mà thôi. Hình nh ca h chng bao gi được lng vào hai khung hình trng trong phòng th choáng loáng ca M.

Sau mùa hè năm 1949, tôi sống qua cuc cách mng và đi vào cuộđời thành niên ca tôi vo tưởng là được che ch bình an trong ngôi nhà và khong vườđẹđẽ ca M. Trong cm giác mâu thun v cuc sng được bao che ca tôi, tôi chng kiến nhng ngày hp hi ca ch nghĩa thc dân Pháp. Năm 1954, Việt Minh thắng trn. Với tôi, điều đó có nghĩa là những Dì Sâm, những cậu Lâm vắng mặt trên bàn thờ cuả Mạ đã thặ́́ng trận.  B thm b Điện Biên Ph, người Pháp buông th Đông Dương, để nhường ch cho Hoa k, Trung Hoa, và Nga Sô.

Rồi mt cuc chiến tranh na tiếp theo, cuc chiến mà người ta nói là chiến tranh chng Mỹ; về phía tôi ở, bên này vỹ tuyến 17, là cuộc tự vệ cuả những người không cộng sản, cuộc chiến tranh cốt nhục tương tàn đã làm cho ViệNam ni tiếng.

Suốt mùa hè năm 1949, khi Dì Sâm còn đang ở vi chúng tôi, trong nhà không ai nói năng gì nhiều. Trong bi cnh bun thđó, định mnh đã làm cho tôi tin tưởng, mt ln na, vào mi liên h gia tôi và dì tôi vi cây mc lan ca M

S là mđêm kia, khi Mạ vng nhà vì một chuyến vào Nam hay ra Bc gì đó, đi tìm công lý trong vô vọng và tìm mt tòa án để truy t nhng người thc dân phm ti ác vi người em gái sinh đôi của bà.

Trong đêm hè ấy, tôi sc tnh dy vì hơi nóng ùa vào từ bên ngoài. Tôi thy ca s m ra, khuôn mđờ đẫn méo mó và đầy so ca dì Sâm hin ra trong khung ca. Mt trăng treo lơ lửng sau lưng dì. Hình như dì đã thơ thẩn ra sân trước và đã đẩy ca s phòng tôi. Dì đang chòng chọc nhìn tôi, tay dì xách chiếđèn lồng, y ht như lầđầu tiên chúng tôi gp nhau.

Đi vô đi dì ơi, dì để m ca s hơi nóng vô nhà hết ri,” tôi nói.

Dì không trả li, chiếđèn lồng lp lòe trong tay dì.

Tôi thò tay xuống dưới gi lôi ra chiếc túi xa-tanh đựng viên sỏi, đưa ra cho dì thấy: “Dì nh cái chi đây không?

Dì vẫn nhìn chm chp. Tôi tiến li gn ca sđặt viên si sát vào chiếđèn lồng, nhng chn song ca s ngăn chia khoảng cách gia hai dì cháu.

“Dì thy chưa? Màu vàng óng. Một mnh giáp vàng của dì đó.

Dì nắm cht ly song cđể nhìn cho rõ viên si trong tay tôi.

“Ca mi đó mà, Sương,” dì bo tôi.

Trờđấơi, dì vừa mi gi tôi là Sương.

“Con là Sương đây, dì nhớ ra ri à?”

Tôi mừng r, dì tôi đã tỉnh ra. “Dì đặt tên cho con đó, dì nhớ không?”

“Dì nh ch. Mi là Sương, cháu gái của dì. Dì đang ở Ha Lò, sau song ca nhà tù, và mi đang đi thăm dì đó mà.

Dì tôi đã lấy li trí nhƯớc gì M đang ở đây để người t chng kiến.

“Dì không còn  tù nđâu dì ơi, dì về nhà ri,” Tôi nói, và dì gđầu.

Tôi chạy ùa ra sân trước, dìu dì vào phòng ng ca dì. Dì bđầu ci áo ra.

Đừng, dì ơi, đừng,” Tôi nm tay dì dn dì li gn tm gương.

“Dì là người quý phái mà. Đừng ci áo nghe.”

Tôi kéo dì ngồi xung trước gương và chải mái tóc thô si và bc trước tui ca dì. Tôi r tóc dì, và bn thành hai bím.

“Dì có nh hi dì v lđầu tiên gp con không? Tóc dì cũng bím như ri. Lúc đó dì đẹp lm.”

Dì nhìn đăm đăm vào khuôn mặt mình trong gương, bấđộng.

“Dì vn còn đẹp lm, dì à,” tôi vi vàng nói thêm, muốn cho dì vui.

Dì nhìn tôi vi cp mt như xoáy vào tâm tư tôi, vạch trn li nói di ca tôi. Tôi bn ln nhìn xung sàn nhà.

“Sương à, con giữ kín mđiều bí mt cho dì đượkhông?” Dì nói, như trong một cơn mơ.

“D, dì mun chi con cũng làm cho dì,” tôi trả li không đắđo suy nghĩ.

Dì với tay thò vào túi áo tôi và ly viên si ra. Dì đặt viên si lên lưỡi tht nhanh, ri nut chng. C động nhanh và bt thình lình quá khiến tôi ng ngàng không kp phng. Ri tròng mt dì m chng chng, c tc nghẹn, và sau cùng dì ho sc sa. Tôi thét lên, nhưng cửa phòng dì Sâm đóng chặt, và đám người giúp vic còn ng say dưới khu nhà dành riêng cho h  sân sau. 

Dì tôi ly tay bt ming tôi. Mt tay dì nghn c hng tôi. Trong khonh khc, tôi như tắc th. Dì làm tôi ngp th. Hai dì cháu vt ln mt hi, cho ti khi dì du cơn nóng, và chúng tôi cùng ngồi bt xung, th dc.

Viên sỏi ch to hơn hạđậu phng mt chút, và tôi biết có thể  chng gây khó khăn cho dì, nhưng rồi thế nào trước sau dì cũng b đau thôi. Nằm duỗi ra bên cnh tôi, ngườđàn bà tàn tật bđầu th th.

“Sương à, đó là sự bí mđó con. Dì vừa nut vào bng cái bí mt n.

 Con đã hứa vi dì là con s gi bí mt rđó.

“Dì đau rồi dì ơi. Con cần phi báo cho ai đó biết. Dì phđi bệnh vin. Viên sỏi...”

‘Không, không, tau không đi đâu cả. Tau đang ở nhà mà, nhớ không? Đây là nơi tau sanh trưởng. Tau s không b đau nữa mô. Tau va nut mnh áo giáp ca Bà Triu, nó s  trong mình tau mãi mãi.”

Tôi nhìn chăm chăm vào những mnh so trên đôi môi méo mó của dì. Chúng rung rung mi khi dì lên tiếng. Ngay lúc này, dì tôi đâu phải là mt ngườđiên.  Dì tự biết dì đang làm gì.

“Mun lđược cái điều bí mt ni, bn h phi mổ bụng dì ra, Sương à, nhưng ta không cho phép chúng. Chúng đã thọc vào d con của ta, xo vú ta, Sương ơi.

“Dì à, đừng nói na,” tôi nhăn mặt. “Đừng nhđến chuyđó nữa nghe dì.”

“Nhưng ta cần phi nói, Sương à, ta cần phi...”

Tôi vùng dậy, chy ra khi phòng. Tôi v phòng tôi khóa cht ca li, để li dì mt mình trong phòng ca dì.

***

Suốđêm, tôi nghe thấy tiếng lc sc trong phòng dì tôi. Nhng tiếng động l lùng. Như có ai kéo bàn ghế, kê lđồ đạc trong phòng, và có tiếng vi xé. Tôi nm yên không nhúc nhích. Không làm gì c. Qua ánh trăng bàng bạc ngoài ca s, tôi nhìn thy cây bch mc lan. C như vậy c gi đồng h, ri tôi thy dì tôi khp khing lê chân ra sân trước.  Không khác gì hình nh M tôi trong đêm dì Sâm vềĐám người làm đề trong khu dành riêng cho h và không ai làm gì để ngăn cản dì được.

“Áo giáp vàng ca dì mô ri, h dì Sâm?” Tôi thì thm qua khung ca s.
́́́
***

Người dì kht khùng m yếu ca tôi bng nhiên tr thành mnh m l thường, dì đang một mình khuân kéo bàn ghế ra sân. Dì c chng cht chúng lên nhau dưới gc cây mc lan. Chúng rơi đổ ling xing, dì cũng té ngã my ln. Dì li c đứng dy, khp khing lê lết quanh đám bàn ghế  cho đến khi làm được vic dì mun làm mi thôi. Tht ra, dì rt khéo léo và qu quyết. Dù sao thì dì cũng đã là nữ chiến sĩ theo đuổi gic mơ Bà Triệu, là ngườđã nhặt viên si quý dưới dòng sui gn biên gii Hoa-Vit mang v cho tôi, và dì không ngng ngh cho đến khi bn chúng đâm thọc d con và xo vú dì. Bây gi dì đã nuốt chng s bí mđó rồi, và mun tôi đi theo dì.

Thế là tôi đi theo dì bằng cách ngm nhìn dì qua csổ phòng ng ca tôi. Dì kéo chiếc màn ren ra sân, ri leo lên đống bàn ghế và vi tay lên th mt cành cây rn chc. Dì biết chn cành cây khe nht, như một người th lão luyn tinh đời. 

Dù sao chăng nữa, dì tôi đã thật s tr v vi mái nhà xưa.

Tấm màn thêu mà người th may ca M đã khâu để sa son cho ngày tr v ca dì bay pht phơ quanh thân hình biến dng ca ngườđàn bà đang cố vi nhánh cây mc lan. Ri chính dì tr thành bông hoa rơi, lửng lơ trên không, muôn đời, cho đến khi ánh trăng chiếu lên dì, và dì vút bay vào không gian. 

Tôi hiu ra là đã quá muộn. Tôi, người cháu tên Sương xinh đẹp ca dì, ngi bên ca s ngm dì. Cũng như lúc tôi ngắm nhìn nhng con giun qun qui chết.

Không khí yên tịnh và mát rượi, dường như dì tôi đã đem sương mù trở li.
Tôi bỏ dì lơ lửng trong bóng đêm và quay vào phòng, đến trước tm gương, cởi áo. Trong gương là một cô gái mnh mai, da trng trong, phơn phớt màu xanh. Tôi không phi là mt n chiến sĩ, và tôi ch biết cm xng. Thế gii ca tôi thu gn vào mnh sân ca M và vào nhng bc thang gch đỏ ca ngôi trường mà người ta gi là trường N hĐồng Khánh.

Tôi tưởng tượng là mình đã mất hai núm vú, và lng ngc chđầy nhng vết dao ct, mường tượng cm giác ca mình khi những con dao găm chứđầy hn thù đâm thủng vào lòng d con. Khi nhng dòng máu đỏ rt xung đất, chúng biến thành nhng con giun đất qun qui, sng động. Tôi thm thì vi dì Sâm là tôi không muđi theo gót chân Bà Triệu, mà cũng không mun có mt cuc sng đơn độc như Mạ, lúc nào cũng đợi ch. Tôi thì thm rng suđời, tôi s trng cây trng ci trng hoa trng lá. Tôi ha vi dì Sâm là tôi s dành cho dì mt cây mc lan đẹp nht, đầy nhng bông hoa có cánh mn nht, để cho các cô gái hái và ném chơi như những trái banh ten-nít, để cho nhng chui cười nc n bao vây cuc sng thơ ngây êm ả.

Tôi chụm hai tay lại làm thành mt vũng ao nh, trong vũng ao tôi nhìn thy nhng con giun đất b đâm oằn oi vô vng, máu ca chúng làm hoen  tm màn ren, tm màn đã bao quanh dì tôi và chẹt nghn c dì. Tôi lên giường đi ngủ trong khi nhng đóa mộc lan trng múa lượn chung quanh dì tôi, nhng git sương đêm đọng trên làn da ca dì, cha lành nhng vết thương trên da, và làm dịu nhng mu tht sn sùi để cho người tr lđẹđẽ như ngày xưa. 

Tôi đã để mc dì mt mình.

Tôi ngả đầu lên gi và cht nh ra rng tôi chưa hỏi dì tôi lý do ti sao dì li thích ném hoa mc lan. Bên ngoài kia, tôi biết chc là mt lúc nào đó, một nơi nào đó, dì tôi sẽ cho tôi biết, và dì cũng s không trách tôi đã ngồi yên lng ngm nhìn và khoanh tay không làm gì c. Dù sao thì lý do đó cũng chng còn quan trng na. Đối vi tôi, cui cùng thì dì đã chọđường tr v.

Về vi bóng mc lan. 

CHẤM DỨT PHẦN BA

DNN copyright 2005, 2013, 2017

No comments:

Post a Comment